Dinamitin mucidi İsveçli Alfred Nobel vefat ettiğinde takvimler 10 Aralık 1896’yı gösteriyordu. 27 Kasım 1895’te kaleme aldığı vasiyetnamesi ölümünden 20 gün sonra açıklandı. Alfred Nobel, bir derneğin kurulmasını ve insanlığa hizmet eden zekâların ödüllendirilmesini istiyordu. Bu isteği yerine getirilmeye devam ediyor ancak bu yıl, önemli bir fark var; 2024 Nobel Fizik ve Kimya ödüllerini görünüşte bilim insanları aldı ama aslında ilk kez yapay zekâlar kazandı.
2024 Nobel Fizik Ödülü, yapay zekâ alanındaki çalışmalarıyla John Hopfield ve Geoffrey Hinton’a verildi. Bu karar dikkat çekiciydi; çünkü Hinton’ın kariyerinde fizik eğitimi bulunmuyor, Hopfield ise fiziği bırakıp nörobilim alanına yönelmiş bir akademisyen.
İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi, ikilinin "yapay sinir ağlarıyla makine öğrenimini mümkün kılan temel keşifler ve icatlar" nedeniyle ödüle layık görüldüğünü açıkladı.
Ancak ilgili çalışmada fizik bilimine doğrudan katkı olmaması tartışmalara yol açtı. İtirazlar, bu çalışmaların, yapay zekâ için devrim niteliğinde olsa da fizik biliminin gelişimi açısından sınırlı bir anlam taşıdığına odaklanıyor. Komitenin yaptığı açıklamalar da akademik çevrelerde yeterince tatmin edici bulunmadı.
Kimya Ödülü ise yapay zekânın bilimsel bir araç olarak ne kadar etkili olabileceğini çarpıcı bir şekilde gösterdi. David Baker, Demis Hassabis ve John Jumper, 50 yıllık bir bilimsel zorluğu aşarak protein katlanma problemini çözmeleri nedeniyle ödüle layık görüldü. Bu çalışma, yapay zekânın sadece teknolojik yeniliklere değil, aynı zamanda kimya gibi köklü bilim dallarına nasıl devrimsel katkılar sağlayabileceğini gözler önüne serdi. Yapay zekâ, karmaşık problemleri moleküler düzeyde çözebileceğini kanıtladı. Neticede, bu yılki Nobel ödülleriyle yapay zekânın yalnızca bir teknoloji değil, bilimsel paradigmaları dönüştürebilecek bir güç olduğu mesajı açıkça verildi.
Yapay zekâ ve bilimin yeni yüzü
Yapay zekânın bilimsel metodolojiyi kökten değiştirme potansiyeline sahip bir araç olduğunu düşünüyorum...
İlgili yazının devamı 30 Kasım 2024 tarihinde Fayn'da yayımlandı.
.svg)